فردای اقتصاد: روز جمعه آمار بیکاری آمریکا برای ماه جولای منتشر شد و درحالی که خوش‌بینان منتظر عدم تغییر آن نسبت به ماه گذشته در محدوده ۳.۶ درصد و بدبینان منتظر افزایش این نرخ و انتشار سیگنال قدرتمندی از شروع یک رکود بودند، کاهش ۰.۱ درصدی و ثبت عدد ۳.۵ درصد همه را شوکه کرد. مدت‌هاست که به دلیل سیاست‌های انقباضی شدید فدرال رزرو برای کنترل تورم، صحبت از احتمال بالای ورود اقتصاد جهانی به یک دوره رکودی بالا گرفته بود. حتی انتشار برخی آمارها همچون تولید ناخالص داخلی (GDP)، نماگرهای وضعیت تولید، سفارشات جدید، موجودی مواد اولیه در شاخص PMI، رشد بازدهی اوراق قرضه ۲ ساله به بالای ۳ درصد و افزایش مداوم اختلاف آن با نرخ اوراق ۱۰ ساله، این احتمال را افزایش داده بود. آمار بیکاری اما یکی از مهم‌ترین شاخصه‌ها برای سنجش ورود اقتصاد به رکود است و تغییرات آن سیگنال‌های مهمی را به بازارها مخابره می‌کند.
شادی کاخ سفید و نگرانی فدرال رزرو
انتشار گزارش بهبود وضعیت بازار کار ایالات متحده قطعا خبر خوشی برای دولت بایدن و سیاست‌گذارات اقتصادی این کشور بوده است. از طرفی اما این موضوع خبرهای خوشایندی برای فدرال رزرو که در تلاش بی‌وقفه برای کنترل تورم است، نداشت.
آمار بیکاری آمریکا در آوریل ۲۰۲۰ و در بحبوحه همه‌گیری کرونا، به رکورد ۱۴.۸ درصد رسید و در آن زمان ۲۰ میلیون شغل از بین رفت اما از آن زمان با سیاست‌های اتخاذ شده، هر ماهه صدها هزار شغل اضافه شد تا اینکه در جولای ۲۰۲۲، یکی از سخت‌ترین برنامه‌های بازگشت فضای کار در ایالات متحده به نتیجه رسید. این درحالی است که نرخ تولید ناخالص داخلی این کشور، در سه ماهه ابتدایی امسال ۱.۶ درصد و در سه ماهه دوم نیز ۰.۹ درصد کاهش یافته است.
در این میان تورم نیز سر به فلک کشیده و فدرال رزرو نیز برای کنترل آن بیکار ننشسته است. تورم سالانه به قله ۹.۱ درصدی رسیده که در ۴۰ سال گذشته سابقه نداشته است و در این مدت بانک مرکزی آمریکا نیز با اتخاذ سیاست‌های انقباضی و افزایش نرخ بهره به ۲.۵ درصد طی چهار مرحله، در تلاش برای برگرداندن این پارامتر اقتصادی به هدف ۲ درصدی است.
آمار جدید بیکاری اما نکات مهمی را در خود جای داده است که می‌تواند باعث سردرد بیشتری برای فدرال رزرو شود. تا قبل از انتشار آمار روز جمعه، انتظار برای موقعیت‌های شغلی اضافه شده، حوالی ۲۰۰هزار شغل جدید می‌چرخید اما آمار بیکاری از افزایش بیش از ۵۰۰هزار شغل خبر داد که نشان می‌دهد اکنون افراد بسیار بیشتری قدرت خرید بالاتری نسبت به ماه‌های گذشته پیدا کرده‌اند. در کنار این موضوع نرخ دستمزدها نیز مدتی است که صعودی شده؛ دستمزد ساعتی از آوریل ۲۰۲۱ هر ماهه افزایش داشته به طوری که در ۱۶ ماه گذشته، ۶.۷ درصد بیشتر شده است. این موضوعات همگی نشان از افزایش نقدینگی در دست مردم و همچنین افزایش حقوق‌بگیران دارد که می‌تواند منجر به تشدید تورم شود؛ چیزی که فدرال رزرو از آن فراری است.
اقدامات فدرال رزرو تهاجمی‌تر می‌شود؟
قبل از انتشار آمار بیکاری، انتظار می‌رفت که احتمالا در نشست بعدی فدرال رزرو برای افزایش نرخ بهره در ۲۱ سپتامبر، شاهد افزایش ۰.۵ درصدی این نرخ باشیم و بانک مرکزی آمریکا از شدت رفتار تهاجمی خود بکاهد. در آن زمان 40 درصد از پیش‌بینی‌ها از احتمال افزایش ۰.۷۵ نرخ بهره صحبت می‌کردند اما بعد از انتشار گزارش بیکاری، انتظار برای تحقق این احتمال به ۶۲ درصد افزایش یافت.
در این میان روز چهارشنبه آمار تورم برای ماه جولای منتشر می‌شود و تمام نگاه‌ها را به خود معطوف کرده است. هرگونه تغییری در تورم این ماه نسبت به انتظارات، می‌تواند بازارها را با جهش یا سقوط جدی روبه‌رو کند. انتظارات برای تورم سالانه در ماه جولای، ۸.۷ درصد است و اگر عددی که منتشر خواهد شد از این مقدار بیشتر باشد، به طور قطع می‌توان گفت حالا که نگرانی‌ها بابت رکود کاهش یافته است، فدرال رزرو با شمشیر برنده‌تری به جنگ علیه تورم می‌رود و احتمال تکرار افزایش ۰.۷۵ درصدی نرخ بهره پررنگ‌تر خواهد شد. موضوعی که می‌تواند فشار فروش مضاعفی را بر بازارهای جهانی سهام و کالایی (کامودیتی‌ها) وارد کند.
البته این تنها سناریو نیست و اگر وضعیت تورم بهتر از چیزی باشد که انتظار می‌رود، نشان می‌دهد که فدرال رزرو نیز در انجام عملیات خود موفق بوده و اقدامات بعدی آن در جهت افزایش نرخ بهره به قدرت قبل نخواهد بود. بنابراین در این سناریو احتمال ثبات یا افزایش نسبی قیمت کامودیتی‌ها بیش از قبل خواهد شد.
تبادل نظر